پاورپوینت مروری بر آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش

مروری بر  آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش

دستگاه گُوارش (به انگلیسی: Digestive system ) یکی از دستگاه های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل یافته مانند کیسه تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفرهٔ گوارشی وجود دارد.

دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل :  powerpoint (..ppt) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 38 اسلاید

قسمتی از متن فایل :

• سیستم گوارشی شامل لوله ای توخالی است که با غشای مخاطی پوشیده شده است.

• هدف این دستگاه، جذب مایعات و مواد مغذی، آماده کردن غذا برای جذب و استفاده سلول های بدن و تدارک مخزن موقت مواد دفعی است.
• علاوه بر مایعات و غذاهای مصرف شده، سیستم گوارشی مقادیر متنابهی از ترشحات سایر ارگان ها مانند کیسه صفرا و پانکراس را دریافت می کند.
• هر نوع صدمه جدی در جذب و ترشح طبیعی مایعات سیستم گوارشی، می تواند موجب عدم تعادل شود.
• با ورود غذا به قسمت فوقانی مری و عبور آن از اسفنگتر فوقانی مری، یک عضله حلقوی از ورود هوا به مری و بازگشت غذا به حلق جلوگیری می کند و سپس توده غذا به سمت پایین مری حرکت کرده و توسط امواج دودی آرام به پیش رانده می شود. حرکات دودی، غذا را در طول مجاری گوارشی به جلو می راند.
• هنگامی که غذا از اسفنگتر کاردیا، اسفنگتری که بین مری و انتهای فوقانی معده قرار گرفته است، عبور می کند، این اسفنگتر مانع از بازگشت محتویات معده به مری می شود.
• معده سه وظیفه مهم بر عهده دارد که عبارتند از ذخیره مواد غذایی بلعیده شده و مایعات، مخلوط کردن غذا، مایعات و شیره های گوارشی و تخلیه محتویاتش به داخل روده کوچک.
• معده اسید هیدروکلریک (HCL)، موکوس، آنزیم پپسین و فاکتور داخلی را تولید و ترشح می کند.
•پپسین و HCL هضم پروتئین را تسهیل می کنند و موکوس غشای مخاطی، معده را در مقابل فعالیت آنزیمی و اسید معده حفظ می کند و حضور فاکتور داخلی در جذب ویتامین B12 ضروری است.
• سکوم: کیموس جذب نشده از طریق دریچه ایلئوسکال وارد سکوم روده بزرگ می شود. این دریچه یک لایه عضله حلقوی است که از پس زدن و بازگشت محتویات به روده کوچک جلوگیری می کند. در انتهای سکوم، آپاندیش قرار دارد. التهاب این ناحیه منجر به مسدود شدن آپاندیس و در نهایت آپاندیسیت می شود.
• کولون: به چند بخش تقسیم می شود که عبارتند از: کولون صعودی، کولون نزولی و سیگمویئد. بافت عضلانی کولون طوری است که به آن اجازه می دهد مقادیر زیادی مواد دفعی و گاز را در خود جا داده و دفع کند.
•چهار عملکرد کولون جذب، محافظت، ترشح و دفع می باشند. در 24 ساعت حجم زیادی از آب (بیشتر از 2/5 لیتر)، و مقادیر فراوانی از سدیم (55 میلی اکی والان) و کلر (23 میلی اکی والان) از کولون جذب می شوند. مقدار آب جذب شده از کیموس بستگی به این دارد که محتویات کولون با چه سرعتی حرکت می کنند. کیموس به طور معمول نرم و به شکل توده است و اگر حرکات دودی به طور غیرطبیعی افزایش یابند، زمان کمتری برای جذب باقی می ماند و مدفوع آبکی می شود و اگر انقباضات دودی به آرامی انجام شوند، آب به طور مداوم جذب شده و منجر به تشکیل توده سخت مدفوع و در نتیجه یبوست می گردد.
•تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد مختلف جامعه متفاوت است و از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته محدوده طبیعی تلقی می‏شود. به همین دلیل بوجود آمدن تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج در هر فرد نسبت به وضعیت معمولی او (کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج) باید یبوست تلقی شود.
•یبوست یک علامت است نه یک بیماری. یبوست به معنی حرکات روده ای کمتر از حالت طبیعی همراه با دفع مشکل مدفوع خشک و سفت می باشد.
• صرف نظر از علت، حرکات کند روده سبب  طولانی شدن مدت تماس توده مدفوع با دیواره های روده می شوند. در نتیجه آب مدفوع به طور مداوم جذب شده و مقدار کمی برای نرم کردن و لغزان نمودن آن باقی می ماند. یبوست می تواند تهدید مهمی برای سلامتی باشد.
• از علل یبوست می توان به موارد زیر اشاره کرد: رژیم غذایی (کاهش مصرف مواد غذایی فیبردار و میوه ها، افزایش مصرف مواد غذایی کافئین دار و چای پررنگ، افزایش مصرف برنج و لبنیات و شیرینیجات، مواد غذایی پرچرب)، کاهش فعالیت فیزیکی، مصرف برخی داروها از جمله آرام بخش ها، آنتی کولینرژیک ها، ضدافسردگی ها، مخدرها، آنتی اسیدهای حاوی آهن و آلومینیوم،کلسیم و  بیماری هایی از جمله سرطان روده، دیابت، هموروئید،فیشر، انسداد روده، پارکینسون، هیرشپرونگ، مولتیپل اسکلروز، هیپوتیروئیدیسم، ، سندروم روده تحریک پذیر، دیورتیکول و ... .
حبوبات (نخود، لوبیا قرمز، عدس، لپه، باقلا)
سبزیجات (مانند
سبزیجات (مانند
سبزیجات (مانند کاهو، اسفناج، گل کلم، هویج و نخود سبز)
میوه‏های تازه بخصوص
میوه‏های تازه بخصوص
میوه‏های تازه بخصوص گریپ فروت، آلو، گلابی، انجیر، انگور، هلو، زردآلو، هندوانه، کیوی، توت فرنگی، انبه، نارگیل، زیتون و میوه‏های خشک مانند آلو خشک، انجیر، کشمش و برگه زردآلو
•اسهال افزایش مکرر در دفع مدفوع (بیش از سه بار در روز) است. اسهال معمولا با فوریت در دفع، ناراحتی در اطراف مقعد، بی اختیاری یا ترکیبی از همه اینها همراه است. هر وضعیت که موجب افزایش ترشحات روده ای، کاهش جذب مخاطی یا اختلال حرکتی شود، می تواند باعث پیدایش اسهال گردد.
•اسهال ممکن است حاد یا مزمن باشد.
•از علل اسهال عبارتند از: استرس روحی، گاستروآنتریت، غذاهای آلرژی زا، غذاهای غیر قابل تحمل مثل غذاهای پرچرب، قهوه، الکل و ادویه جات، تغذیه از راه لوله، داروها از جمله آنتی بیوتیک ها، مصرف ملین ها، بیماری های روده مثل کولیت و کرون، جراحی های دستگاه گوارش.
•در افراد مبتلا به اسهال ممکن است علائم زیر ظاهر شود: دردهای چنگ زننده در حفره شکمی، نفخ شکم، احساس ناراحتی در اطراف مقعد، احساس نیاز به دفع فوری مدفوع،  بی اختیاری مدفوع، تب، لرز و درد های عضلانی و نیز در صورت دفع شدید و آبکی مدفوع و از دست دادن مقدار زیادی از آب و املاح؛ علائمی مانند تشنگی، خشکی دهان، چشمهای گود افتاده، ضعف، سرگیجه، ادار تیره و کاهش میزان دفع ادرار ایجاد می گردد.
•عدم تعادل مایعات و الکترولیت ها از نتایج اسهال بوده و افراد مسن و کودکان بیشتر در معرض خطر هستند.

سن

در کودکان ظرفیت و حجم معده کم است. ترشح کم آنزیم های گوارشی و افزایش حرکات دودی در کودکان 2 تا 3 ساله موجب عدم توانایی کنترل دفع می گردد. در دوره نوجوانی رشد سریع روده بزرگ موجب افزایش ترشح HCL می شود. در کهنسالان نیز قدرت جویدن کم است و کم جویدن غذا موجب می شود که غذا به راحتی هضم نشود. حرکات دودی در آنها کاهش یافته و مری به آهستگی تخلیه می شود. تون عضلانی کف لگن و اسفنگتر آنال ضعیف شده و در نتیجه مشکلی برای کنترل دفع ایجاد می شود.

 رژیم غذایی

غذای پرفیبر، میوه های خام، میوه های پخته، سبزیجات (کلم، اسفناج)، سبزیجات خام و حبوبات کامل (غلات و نان) با ایجاد حجم در روده موجب افزایش حرکات دودی و دفع می شوند. غذاهای کم فیبر (خمیر، شیرینی، گوشت و شیر) حرکات دودی را کاهش می دهند. غذاهایی که تولید گاز می نماید (کلم بروکلی، گل کلم، پیازها، دانه حبوبات خشک) می توانند موجب تحریک حرکات دودی شوند.

 وضعیت قرارگیری هنگام دفع

چمباتمه زدن به شخص اجازه می دهد که به جلو خم شده و فشار داخلی شکمی را بالا برده و عضلات ران را منقبض کرده تا بتواند یک دفع طبیعی انجام دهد.

 تست های تشخیصی

وضعیت NPO، تخلیه روده و دریافت انما برای تمیز کردن روده قبل از آزمایشات همه از عواملی هستند که در دفع طبیعی اختلال ایجاد می نماید. در آزمایشات باریم، نیاز است که مخلوطی از باریم که سخت و جامد است خورده شود و این امر علت مهم یبوست در آنان می باشد.، مگر اینکه بلافاصله بعد از آزمایش دفع صورت گیرد.

 مصرف مواد غذایی حاوی فیبر

یکی از بهترین راه‏های درمان یبوست، مصرف غذاهای با فیبر زیاد است. مواد فیبردار حجم مدفوع را زیاد و دفع آن را از روده بزرگ تسریع می‏نماید.

غلات و سبوس خصوصا جو و گندم (مصرف نان جو و سنگک و محدودیت مصرف برنج در زمان یبوست)

خشکباری مثل گردو، فندق و بادام

محدودیت مصرف لبنیات، موز در زمان ابتلا به یبوست

مصرف صبح ناشتا دو قاشق غذاخوری خاکشیر داخل یک لیوان آب جوش