پاورپوینت زیج حیاتی (pptx) 35 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 35 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام خالق هستي
زیج حیاتی
تعريف زيج حياتي
زيج در لغت، معرب كلمه فارسي زيگ و به معناي تعيين احوال ستارگان و جدولي است كه از آن به حركات سيارات معرفت يابند.
زيج حياتي ورقه اي با طول و عرض 70 در 50 سانتيمتر كه در آغاز (سال 1367)، فقط براي نمايش وقايعي كه در زمينه تولد و مرگ اتفاق مي افتاد، فراهم آمد و به تدريج در جريان كار،از سويي كارايي و سهولت كاربرد خود را نشان داد و از سويي ديگر براي افزودن پاره اي داده ها، چه در تكميل داده هاي پيشين و چه افزودن داده هاي نو، آمادگي و ارتقاء يافت.
اول بار در سال 1367، نمونه زيج حياتي در خانه هاي بهداشت كشور بكار گرفته شد. اين زيج داراي چند دايره متحدالمركز و 12 قطاع (به نشانه 12 ماه سال بود و به همين دليل نام خود را از جدول موجود در رصد خانه ها وام گرفت) و 3 جدول مربوط به ثبت جمعيت منطقه، مواليد و مرگ بود و چون از آن براي ثبت آمارهاي حياتي بهره گرفته مي شد، پسوند حياتي را به آن دادند. زيج هاي اوليه غالبا سياه و سفيد تهيه مي شد و لي به تدريج با اثبات كارايي اين ابزار، چاپ و سپس چاپ رنگي آن با گسترش جداول موجود در ْآن ميسر گرديد.
كارايي زيج حياتي
زيج حياتي وسيله اي بسيار خوب و مناسب براي ثبت وقايعي چون تولد و مرگ است. با استفاده از داده هاي آن مي توان وقايع نادري مانند مرگ مادران را پيگيري كرد و با بررسي دلايل وقوع آنها، از نقاط ضعف نظام بهداشتي و اجتماعي منطقه ، ارزيابي روشني به دست داد.
تنها با اين ابزار است كه به طور همزمان امكان ارزيابي فعاليتها توسط بهورز، مسئول مركز بهداشتي درماني، مسئول شهرستان و مسئولين سطوح بالاتر نظام شبكه بهداشت و درمان ميسر مي گردد.
با محاسبه شاخص هاي مورد نياز و مرتب كردن آنها بر حسب نتيجه در درون استان مي توان مناطق با عملكرد پايين را مشخص كرد ،نقاط ضعف آن مناطق را شناسايي و مداخلات مناسب براي رفع مشكل را طراحي و اجرا نمود.
بنابراين مشاهده مي شود كه وسيله اي به اين سادگي قادر است كارايي مديريتي خوبي داشته باشد.
روش گرد آوري و تجزيه و تحليل و ارائه داده ها
مجموعه وقايع حياتي مربوط به جمعيت تحت پوشش خانه هاي بهداشت و خدمات ارائه شده توسط بهورزان كه در زيج هاي حياتي به تفكيك محل سكونت ( روستاي اصلي و روستاهاي قمر ثبت مي شوند عبارتند از :
تعداد و تركيب سني و جنسي جمعيت تحت پوشش و تعداد زنان همسر دار 15 تا 49 ساله كه پس از سرشماري در ماه فروردين هر سال توسط بهورز بر زيج حياتي ثبت مي شود.
وقايع مربوط به باروري و مرگ كه پس از وقوع در جمعيت تحت پوشش به روش چوب خطي بر زيج حياتي ثبت مي گردند شامل:
خاتمه بارداري منجر به تولد زنده و يا مرده زايي بر حسب:
جنس نوزاد
سن مادر
محل زايمان
فرد كمك كننده به زايمان
وزن هنگام تولد
ماه تولد
2- مرگ بر حسب
سن ( به تفكيك زير يك ماه، 1 تا 4 سال، گروههاي سني 5 ساله)
جنس متوفي
در مورد كودكان زير 5 سال بر حسب 5علت اصلي
در مورد مادران باردار بر حسب 5 علت اصلي
وقايعي كه به صورت فصلي با شمارش از پرونده هاي خانوار و دفاتر ممتد تنظيم خانواده انجام مي شود و در زيج حياتي ثبت مي گردند شامل: تعداد افراد واجد شرايط تنظيم خانواده بر حسب نوع روش پيشگيري از بارداري مورد استفاده در 4 مقطع زماني ( پايان ماههاي خرداد، شهريور، آذر و اسفند)
زيج هاي حياتي سال قبل در فروردين ماه هر سال از ديوارهاي خانه هاي بهداشتي كه يك سال تمام فعال بوده اند جمع آوري مي شود و پس از كنترل اطلاعات آن توسط مركز بهداشتي درماني مربوطه، براي ورود داده ها به رايانه، به مركز بهداشت شهرستان منتقل مي گردد تا اطلاعات مورد نياز و شاخصهاي آماري مربوطه استخراج گردد.
راهنماي تنظيم زيج حياتي
فرم زيج حياتي از ابتدا تا پايان هر سال، به ديوارهاي خانه هاي بهداشت و پايگاههاي بهداشت روستايي در روستا و پايگاههاي بهداشت غير ضميمه شهري و مراكز بهداشتي درماني شهري ( پايگاه بهداشت ضميمه) در شهرها نصب مي شود. هر سال فرم جديد زيج حياتي بر روي فرم سال قبل قرار مي گيرد ( تا 3 سال).
همانطور كه قبلا نيز گفته شد، هدف از تكميل اين فرم در خانه هاي بهداشت و پايگاههاي بهداشت روستايي، داشتن اطلاعات آماري به هنگام و دقيق از جمعيت تحت پوشش روستايي و محاسبه شاخصهاي جمعيتي- بهداشتي آن واحد و در نهايت ،كل جمعيت روستايي تحت پوشش است تا بتوان هر ساله نتيجه فعاليتهاي واحدهاي ارائه دهنده خدمات بهداشتي درماني ( خانه هاي بهداشت و پايگاههاي بهداشت روستايي ) را به صورت كمي ارزيابي كرد و براي تحقيقات علمي اطلاعات كامل و به هنگامي در اختيار داشت. براي رسيدن به اين هدفها عملكرد درست همه كساني كه به نوعي در اين كار دخالت دارند، بسيار مهم است.
در بالا و وسط صفحه زيج حياتي، نام دانشگاه يا دانشكده علوم پزشكي
وخدمات بهداشتي درماني ، نام مركز بهداشت شهرستان و واحد مربوط
( خانه بهداشت ،پايگاه بهداشت روستايي و ...) قيد مي شود.
بر حسب نوع جمعيت ايراني و غير ايراني ، اطلاعات در زيج ثبت مي گردد. ( بر اساس نظر خواهي از سازمان ثبت احوال، فقط براي متولديني كه پدر آنها ايراني است شناسنامه ايراني صادر مي شود.) بنابراين كليه خانوارهايي كه پدر خانوار ، ايراني است جزو خانوارهاي ايراني محسوب مي شوند و اطلاعات آنها در زيج حياتي خانوارهاي ايراني درج مي گردد و در غير اين صورت به عنوان اتباع بيگانه به حساب آمده و اطلاعات آنها در زيج حياتي جمعيت غير ايراني ثبت مي شود.
نكته: براي تعدادكم جمعيت هاي غير ايراني هم زيج حياتي جداگانه تهيه مي گردد.
زيج هاي حياتي خاص جمعيت غير ايراني نيز همانند زيج هاي حياتي جمعيت ايراني در پايان هر سال جمع آوري مي شود و براي ورود به رايانه به مركز بهداشت شهرستان تحويل مي گردد و سپس مجددا به واحد تهيه كننده آن عودت داده مي شود تا بر روي ديوار آن واحد باقي بماند.
چنانچه در وسط سال مهاجر غير ايراني به منطقه وارد شد در آن سال زيج جداگانه ندارد و فقط سرشماري در آغاز هر سال انجام مي گيرد و بر اساس آن زيج تنظيم مي شود.
در پايگاه هاي روستايي ، داده هاي در ستون مربوط به
روستاي اصلي ثبت مي گردد و به عنوان جمعيت روستايي
به حساب مي آيد.
